مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت از سال ۱۳۹۶ فعالیت‌های خود را با شعار «هوشمندسازی فرایندهای زندگی» آغاز کرده است. این مرکز پژوهشی دانش‌بنیان که از زیرمجموعه‌های شرکت دانش‌بنیان پردازش اطلاعات مالی پارت است، توسعه سرویسهای هوش مصنوعی را در حوزه‌های بینایی ماشین، پردازش زبان طبیعی، پردازش گفتار و داده‌کاوی در برنامه خود قرار داده است.
با تلاش متخصصان حاضر در مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت، در نهایت بازارچه سرویسهای ابری مبتنی بر هوش مصنوعی سهاب توسعه داده شد و در مردادماه ۱۳۹۹ این بازارچه توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری افتتاح گردید. این مرکز تخصصی هوش مصنوعی، سهاب را به عنوان راهکاری هوشمند توسعه داده است، تا کارآمدترین سرویس‌ها و محصولات هوش مصنوعی در قالب API ها به‌راحتی در اختیار کاربران، توسعهدهندگان، شرکت‌ها و سازمان‌ها قرار گیرد.
در این گفتگو، جزئیات بیشتری را درباره بازارچه سرویسهای هوشمند ابری سهاب از زبان «مهندس محسن باقری» مدیرتوسعه کسب‌وکار شرکت دانش‌بنیان پارت جویا شدیم.
۱. اخیرا شاهد آغاز به کار سرویسهای هوشمند ابری سهاب بودیم. به عنوان مدیر توسعه کسب‌وکار پارت، محصول سهاب را چطور معرفی می‌کنید؟
سهاب یک بازارچه جامع از سرویسهای هوشمند ابری مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی است که امکان جستجو و فراخوانی سرویسهای ابری را برای کسب‌وکارها و توسعهدهندگان فراهم کرده است. بازارچه سرویسهای هوشمند ابری سهاب، راهکارهای متنوع هوش مصنوعی را شامل می‌شود که برای هوشمندسازی نرم‌افزارها و بهینه‌سازی عملکرد آن‌ها در همه حوزه‌های فناوری به کار می‌رود. کسب‌وکارها، استارتاپ‌ها و توسعهدهندگان می‌توانند با استفاده از این بازارچه، سرویسهای مبتنی بر هوش مصنوعی را معرفی و ارائه کنند و همچنین وب‌سرویس‌های موردنظر خود را از سهاب فراخوانی کرده و برای ارتقای محصول نهایی خود از آن‌ها استفاده کنند.
ماموریت سهاب در واقع ارائه راهکارهایی است که مسیر توسعه کسب‌وکارها و رسیدن آن‌ها به درآمد و سود بیشتر را تسهیل می‌کند. در همین راستا، این بازارچه بر ارائه خدمات اثربخش و چابک متمرکز شده تا هم کسب‌وکارها و استارتاپ‌ها از مسیر آن بتوانند به وب‌سرویس‌های مورد نیاز خود دسترسی یابند، و هم توسعهدهندگان API ها فرصتی برای ارائه نوآوری‌های خود داشته باشند. بدین ترتیب، از یک سو امکان کسب درآمد برای برنامه‌نویسان و توسعهدهندگان API ها فراهم است و از سوی دیگر، استارتاپ‌هایی که نیاز به هوشمندسازی فرایندهای خود دارند، بدون استخدام نیروی متخصص هوش مصنوعی یا صرف هزینه برای ایجاد یک دپارتمان هوش مصنوعی، می‌توانند محصولات خود را هوشمند کنند.
۲. سهاب به چه شکلی قابل استفاده است؟ و آیا می‌توان محصولی را از دل این وب‌سرویس‌های هوش مصنوعی تعریف کرد؟
تا امروز، بیش از ۱۵۰ سرویس هوش مصنوعی در چهار حوزه بینایی ماشین، پردازش زبان طبیعی، داده‌کاوی و پردازش گفتار در سهاب توسعه داده شده است. این وب‌سرویس‌ها هم به‌صورت مجزا می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند و هم می‌تواند به‌صورت یک پکیج و در قالب یک محصول مستقل ارائه شوند. برای مثال، سامانه جامع احراز هویت فراشناسا از ترکیب چند ده سرویس سهاب ساخته شده است و بر اساس نیاز سازمان‌ها و شرکت‌ها قابلیت سفارشی‌سازی دارد. یا نمونه دیگر، سرویس کارت بانکی سهاب است که به‌راحتی می‌تواند اطلاعات و اعداد روی کارت‌های بانکی کشور را از روی تصویر آن استخراج کند و به صورت یک فایل متنی ارائه دهد. این وب‌سرویس‌ها در انواع قابلیت‌ها توسعه داده شده‌اند و می‌توانند فرایندها را سرعت ببخشند و در مقیاسی بزرگ‌تر، می‌توانند روند دیجیتالی شدن فرایندهای اداری را سرعت دهند.
همچنین مجموعه‌ای از سرویسهای پایه در سهاب وجود دارد که برنامه‌نویسان و توسعهدهندگان می‌توانند آن‌ها را بر اساس نیاز خود دریافت کنند و سرویسهای پیشرفته‌تری را با آن‌ها توسعه دهند.
۳. تا امروز سرویسهای هوش مصنوعی سهاب عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند و به نظر می‌رسد سهاب تنها بازارچه‌ای است که برخی سرویسهای استخراج متن از تصویر را ارائه می‌کند. درباره این سرویس‌ها و دیگر سرویسهای شاخص سهاب چه توضیحاتی را ارائه می‌کنید؟
سهاب تنها بازارچه‌ای است که سرویسهای استخراج متن از روی تصویر کارت ملی، کارت بانکی، شناسنامه، کارت ماشین، گواهینامه، چک و سفته را در ایران ارائه می‌کند. این سرویس قادر است متنی که در تصاویر و عکس‌ها وجود دارد را تشخیص دهد و با دقتی بالا آن را پردازش کرده و به‌صورت خروجی متنی در اختیار کاربر قرار دهد. تصاویری که از اسناد، مدارک، کارت‌های بانکی، کارت ملی، گواهینامه، شناسنامه، چک، سفته تهیه می‌شوند، حاوی اطلاعاتی هستند که به‌صورت متن در تصویر نمایان‌اند. بانک‌ها، کارگزاری‌ها، شرکت‌ها و سازمانهای خصوصی و دولتی می‌توانند از این سرویس استفاده کنند و عملیات مربوط به پردازش تصویر کارت‌های بانکی و مدارک شناسایی و یا فرایند ثبت‌نام را به‌صورت هوشمند و با صرف زمانی اندک و هزینه‌ای به مراتب پایین‌تر نسبت به فرایندهای دستی و سنتی، انجام دهند.
سرویسهای «تبدیل متن به صوت» و «تبدیل صوت به متن» سهاب نیز از لحاظ کارایی امتیاز بالایی را کسب کرده‌اند. وب‌سرویس «تبدیل صوت به متن» با چندین هزار ساعت صوت فارسی که متشکل از انواع مختلف کلام محاوره و کتابی بوده، آموزش دیده است به‌طوری‌که این وب‌سرویس می‌تواند در همه محیط‌های شلوغ، و همراه با نویز، بهترین و دقیق‌ترین عملکرد را ارائه دهد. هر جمله‌ای با لحن محاوره و رسمی که به‌صورت صوت و به عنوان ورودی به این سرویس ارائه شود، می‌تواند به متن تبدیل گردد. خدمات این سرویس می‌تواند در چت‌بات‌ها و دستیارهای صوتی فارسی مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین وب‌سرویس «تبدیل متن به صوت» سهاب که در حال حاضر برای زبان فارسی آموزش دیده است، قادر است متن فارسی را به صورت گفتار درآورد و به صورت خاص در سرویسهای خبرخوان مورد استفاده قرار گیرد. البته هوش مصنوعی خبرخوان انگلیسی این سرویس نیز در حال آموزش است و در آینده در سهاب ارائه خواهد شد.
۴. سهاب یک سرویس ابری هوشمند و در واقع، بازارچه‌ای برای API هاست. در یک بازارچه قدرتمند API ، چه فرصت‌هایی برای کسب درآمد و رسیدن به سوددهی برای شرکت‌ها، توسعهدهندگان و فریلنسرها وجود دارد؟
سهاب فرصتی را ایجاد کرده تا همه عناصری که تا پیش از این به عنوان موانعی برای رشد و توسعه شرکت‌ها شناخته می‌شوند را برطرف کند. در چنین فضایی به دلیل وجود چند امتیاز برای همه طرفین این بازارچه، امکان دستیابی به رشد اقتصادی و توسعه همه‌جانبه هم برای شرکت‌ها و هم برای توسعهدهندگان فراهم شده است. استارتاپ‌هایی که هیچ نیروی متخصص هوش مصنوعی ندارند و درصدد هوشمندسازی فرایندهای خود هستند، بدون نیاز به داشتن دپارتمان تخصصی هوش مصنوعی یا استخدام نیروی متخصص، به‌راحتی می‌توانند از بازارچه سرویسهای هوشمند سهاب، API موردنظر خود را برای سامانه‌های خود تهیه و به‌کار گیرند.
این بازارچه برای آن دسته از توسعه‌دهندگانی که دغدغه کار فریلنسری دارند نیز فرصتی ایجاد کرده تا API های توسعه‌داده‌شده خود را در یک بازارچه مجازی که کسب‌وکارها و استارتاپ‌ها نیز در آن حضور دارند، ارائه دهند و از این مسیر بتوانند کسب درآمد کنند.
۵. بازارچه هوشمند ابری سهاب چطور می‌تواند به عنوان سکویی برای جهش اقتصادی ما در مقیاس‌های کلان ایفای نقش کند؟
سرویسهای هوشمند ابری سهاب هم برای کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک و هم در مقیاس کلان، برای توسعه کشورمان همچون سکویی برای جهش‌های اقتصادی عمل می‌کند. سهاب به دلیل مقرون‌به‌صرفه‌بودن و کاهش هزینه‌های اضافی، به شرکت‌‌‌های نوپا و سازمانهای کوچکی که نمی‌توانند محیط توسعه قدرتمندی را در محل استقرار خود فراهم کنند، اجازه می‌‌‌دهد سریع‌تر مسیر رشد و توسعه را بپیمایند، بدون آنکه نگران صرف هزینه‌های احتمالی برای دسترسی به منابع پیشرفته باشند. از این رو، شرکت‌ها این امکان را می‌‌یابند تا فرایندهای تخصصی‌تر انرژی و هزینه خود را متمرکز کنند و مسیر رشد و رسیدن به سوددهی را هرچه سریع‌تر طی کنند.
سرویسهای هوشمند ابری سهاب با همت مهندسان و متخصصان هوش مصنوعی کشورمان توسعه داده شده است و گنجایش این را دارند که علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی و تجهیز کسب‌وکارهای ایرانی، به کسب‌وکارهای خارج از مرزهای ایران نیز خدمات خود را ارائه کند. وب‌سرویس‌های هوش مصنوعی سهاب می‌توانند مسیری برای نجات از اقتصاد تک محصولی ما بگشایند و کسب درآمد از فراتر از مرزهای ایران را برای کشورمان به ارمغان آورند.
در حال حاضر چین و آمریکا برنامه‌ریزی‌های دقیق و استراتژیکی را برای تصاحب این بازار طراحی کرده‌اند و دیری نخواهد گذشت که شاهد درآمدزایی عظیم این شرکت‌ها در حوزه سرویسهای هوشمند ابری باشیم؛ چرا که این فناوری می‌تواند حتی همپا با صادرات نفت برای کشورها درآمدزایی داشته باشد.
سهاب با همت فرزندان ایران و به‌صورت بومی توسعه داده شده و استفاده از آن برای شرکت‌ها نیاز به استقرار یا استخدام هیچ نیروی متخصص در زمینه هوش مصنوعی ندارد. هر کسب‌وکاری می‌تواند فرایندهای خود را به سرویسهای هوشمند سهاب بسپارد و با استفاده از سرویس‌ها و خدمات افزایش کارایی، بهبود تجربه مشتریان، کاهش هزینه‌ها و درنهایت سودآوری بیشتر را تجربه کند.
